Amerikan karşıtlığı

Azınlıkça
Sayı:38
Haziran 2008

Proto Thema gazetesi, ard arda üç sayı ABD’nin Selanik Başkonsolosu’nu diline dolayıp durdu, Trakya’da Amerika’nın ne denli “tehlikeli” işler çevirdiğini belirterek. Gazetenin ABD Selanik Başkonsolosluğu’nu, “Trakya’da Türk azınlığı ihdas etmekle” suçladığı bir dönemde, azınlık basınındaki kimi odaklar da aynı ABD Başkonsolosluğu’nu, Trakya’ya gelip “Pomak Derneği’ne vermiş olduğu destekten” dolayı eleştiriyordu. Güler misin, ağlar mısın!

Yunan Gözlemevi (The Hellenic Observatory) Eylül 2007’de Dr. Stelios Stavridis’in bir çalışmasını yayınladı. Yunanistan’daki Amerikan karşıtlığının arka planını ve halkın başta 11 Eylül olmak üzere Afganistan ve Irak konusunda Amerika ile ilgili gösterdiği tepkiyi analiz eden çalışma oldukça yararlı bir kaynak.

Stavridis, Yunanistan’daki Amerikan karşıtlığının 1960-1970 arası dönemdeki askerî cunta idaresi ve özellikle 1974’te Türkiye’nin Kıbrıs’a düzenlediği askeri harekâtla kemikleştiğini belirtiyor çalışmasında.

Stavridis’in çalışmasından aktarmak istediğim kısa kısa birkaç tespit var.

1. İstisnalar olsa da, 11 Eylül terör saldırıları ardından, Yunanistan diğer Avrupa ülkelerinden farklı tepki göstermiştir. Konu hakkında Yunanca yazılmış zengin literatür bulunmaktadır. Bu zengin literatürü özetlemek gerekirse ünlü bir kitabın «Καλά Να Πάθουν» “canıma deysin” başlığını kullanmak yeterlidir. Buna mukabil, az sayıdaki eleştirmenlerden biri olan Vasilakis ise “Taliban” kelimesinden esinlenerek türettiği “Helleban” kelimesini kullanarak tepkisini göstermiştir.
2. Trakya’daki Müslüman azınlık temsilcileri, ayrıca Arnavut, Pakistanlı, Afgan, Iraklı ve İranlı kayıtdışı göçmenlerin temsilcileri de dahil olmak üzere, Yunanistan’daki bütün Müslüman toplum temsilcileri 11 Eylül saldırılarını insanlığa karşı işlenmiş bir suç olarak belirtmiş ve kınamışlardır. Fakat aynı zamanda Amerika’nın masum sivillerin de ölümüne yol açan Afganistan’daki bombalamalarını eleştirmişlerdir.
3. 1999’daki Kosova savaşına Yunanistan’ın gösterdiği tepkiler Amerikan karşıtlığının ne denli bilinçaltına işlemiş olduğunu göstermektedir.
4. Yunanistan’daki Amerikan karşıtlığı ile ilgili günümüzde sağ ile sol görüş arasında öyle âhım şâhım bir farklılık yoktur.

16.09.01 tarihli Eleftherotipia gazetesindeki bir ankete göre Yunan halkının %25’i 11 Eylül saldırılarını adaletin bir tecellisi olarak değerlendirmektedir. Bu görüşte olanlar tuttukları siyasî partilere göre tasnif edildiğinde: %19.2’si ND’li, %25.2’si Pasokçu, %34.6’sı Sinaspismos taraftarı ve %36.4’ü de KKE’lidir. Görüldüğü gibi siyasî görüşler ne olursa olsun 11 Eylül olayları hakkındaki düşüncede ciddi bir fark gözlemlenmemektedir. Yunan gençlerinin %93.2’si George W. Bush hakkında negatif düşüncelere sahiptir.

5. 2003 yılında Irak’a düzenlenen saldırı Amerikan karşıtlığını bir kez daha güçlendirmiştir.
6. Yunan elitlerinin ve kimi devlet yetkililerinin söyledikleri ile yaptıkları arasında büyük bir çelişki vardır.

Meselâ, bunca eleştiri yöneltilen ABD’ye Girit’teki askeri üs için kullanım izni verilmiş, Kosova’daki Amerikan kuvvetlerinin yerini almak için güç gönderilmiş, Körfez Savaşı’na devriye amaçlı kullanılmak üzere bir adet savaş gemisi tahsis edilmiştir.

Yani, halkın düşüncelerini okşayan popülist yaklaşım ülke içinde sürdürülürken, Avrupa Birliğinin ve Nato’nun güvenilir bir üyesi olarak dışarıda yapılması gerekenler de yapılmıştır.

Dr. Stelios Stavridis’in tespitleri bunlarla sınırlı değil elbette, size aktarabildiklerimden çok daha açıklayıcı ve doyurucu bir çalışma. Okunmaya değer.