Agos
651/19.09.2008
Yunanistan’da yeni eğitim yılı 11 Eylül Perşembe günü başladı. Bu seneyi diğer yıllardan ayıran en önemli farklılık, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2 yıl önce çalışmalarına başladığı anaokulu eğitiminin zorunlu eğitim kapsamına alınması kararını bu sene fiilen uygulamaya koyması oldu. Artık Yunanistan’da zorunlu eğitim anaokullarını da kapsayacak şekilde genişletildi ve zorunlu eğitim 10 yıla dayandı.
Yunanistan’da ilkokul eğitimi 6 sene, ortaokul eğitimi ise 3 senedir. Buna 1 sene de anaokulu eğitimini eklediğimizde ulaşılan 10 senelik zorunlu eğitim, esasında
Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tek tip bir eğitim modelinin olmadığını da göstermektedir.
Çünkü Avrupa Birliği ülkelerinde zorunlu eğitim kapsamındaki uygulamalar genelde farklılıklar içerir. Almanya, Avusturya, Danimarka, İtalya ve İsveç’te zorunlu eğitim 9 yıl iken, Fransa, İspanya, Norveç ve bu seneden itibaren Yunanistan’da 10 yıl; İngiltere ve Galler’de ise 11 yıl sürmektedir.
10 yıl zorunlu eğitim sistemini uygulayan Norveç 1997 yılında aldığı bir kararla bu uygulamaya geçerken, Yunanistan çok daha sonra (ancak 2008 yılında) 10 yıllık zorunlu eğitime geçebilmiştir. Dolayısıyla ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum, eğitim düzeyi ve diğer dengeler eğitim sistemini şekillendirmekte ve zorunlu eğitimin yapısını uzatmakta veya kısaltmaktadır.
Eğitim dilinin Yunanca olduğu Yunanistan’da, bu kuralın dışında tutulan okullar sadece Lozan Antlaşması çerçevesinde bugün bile varlığını sürdüren Batı Trakya’daki azınlık okullarıdır. İstanbul’daki gayrimuslim azınlıklara tanınan kendi azınlık dillerinde öğretim yapma hakkı aynı şekilde Batı Trakya’da da Türkçe eğitim veren azınlık okulları sayesinde geçerliliğini sürdürmektedir.
Tabiî belirtmek lazım, anlaşmalar çerçevesinde hem İstanbul’daki azınlık okullarında hem de Batı Trakya’daki azınlık okullarında sadece azınlık dilleri ile eğitim yapılmamakta, aynı zamanda belirli dersler devletin anadiliyle de öğretilmektedir. Azınlıkların anadilleriyle eğitim aldıkları dersler arasında günümüz şartlarında yanlış olduğuna inandığım bir uygulama sürdürülmekte, matematik, fizik ve kimya gibi dersler azınlık anadili üzerinden öğretilmektedir. Biliyorum bunu derken başta kendi azınlığım olmak üzere İstanbul’daki kimi azınlık temsilcilerini de rahatsız etmekteyim. Çünkü bu derslerin kendi anadilimizde yapılmasını kazanılmış bir hak olarak gören bu anlayış, eğitimin modernizasyonunu değil, eldekilerin muhafazasını görev addetmektedir. Fakat bunun yanlışlığını ancak azınlık okulunda öğretim görmüş olanlar bilebilir.
*
Azınlık eğitimi açısından Yunanistan’da zorunlu eğitimin 10 yıla çıkarılmasıyla birlikte yeni bir sorun ortaya çıkmıştır: Anaokulları.
Lozan Antlaşmasıyla çerçevesi çizilen azınlık eğitiminin içerisinde yer almayan anaokulları için Batı Trakya’da iki görüş ortaya sürülmektedir.
Birinci görüş: Anaokullarının azınlık okulu statüsüyle açılmasını talep etmekle birlikte iki dilli (Türkçe ve Yunanca) eğitim vermesidir. Lozan bu hakkı vermektedir.
İkinci görüş: Lozan’da belirtilmediğinden dolayı anaokullarının resmi statüsünün azınlınlık okulu olarak belirlenmesi imkânsızdır. Yapılacak olan devletin anaokullarında ikidilli (Yunanca-Türkçe) eğitim verilmesini talep etmektir.
Görüldüğü üzere zorunlu anaokulu eğitiminin Yunanistan’da yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni bir süreçle karşı karşıyayız. Gerçi azınlığın büyük bir bölümünün uzun zamandır çocuklarını tek dil üzerinden (Yunanca) eğitim veren anaokullara gönderdikleri bilinen ve inkâr edilemez bir gerçek. Ayrıca azınlık okulları yerine devlet ortaokulu ve lisesinin tercih edildiği de öyle. Fakat her hâlükârda devlet anaokullarının ikidilli (Yunanca-Türkçe) olmasının faydamıza olacağını savunanlarının azınlık içerisinde çoğunlukta olduğunu vurgulamak lazım.
Azınlık eğitiminin Yunanistan cephesi şimdilik bu kadar. Keşke İstanbul’daki azınlıklarla bir araya gelip eğitim sorunlarımızı ortak bir liste şeklinde hazırlayabilseydik. Çünkü çözümsüzlüğün suçlusu sadece devletler değildir, biz de çözümsüzlüğün sorumlusuyuz. İster kabul edelim, ister etmeyelim…
651/19.09.2008
Yunanistan’da yeni eğitim yılı 11 Eylül Perşembe günü başladı. Bu seneyi diğer yıllardan ayıran en önemli farklılık, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2 yıl önce çalışmalarına başladığı anaokulu eğitiminin zorunlu eğitim kapsamına alınması kararını bu sene fiilen uygulamaya koyması oldu. Artık Yunanistan’da zorunlu eğitim anaokullarını da kapsayacak şekilde genişletildi ve zorunlu eğitim 10 yıla dayandı.
Yunanistan’da ilkokul eğitimi 6 sene, ortaokul eğitimi ise 3 senedir. Buna 1 sene de anaokulu eğitimini eklediğimizde ulaşılan 10 senelik zorunlu eğitim, esasında
Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tek tip bir eğitim modelinin olmadığını da göstermektedir.
Çünkü Avrupa Birliği ülkelerinde zorunlu eğitim kapsamındaki uygulamalar genelde farklılıklar içerir. Almanya, Avusturya, Danimarka, İtalya ve İsveç’te zorunlu eğitim 9 yıl iken, Fransa, İspanya, Norveç ve bu seneden itibaren Yunanistan’da 10 yıl; İngiltere ve Galler’de ise 11 yıl sürmektedir.
10 yıl zorunlu eğitim sistemini uygulayan Norveç 1997 yılında aldığı bir kararla bu uygulamaya geçerken, Yunanistan çok daha sonra (ancak 2008 yılında) 10 yıllık zorunlu eğitime geçebilmiştir. Dolayısıyla ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum, eğitim düzeyi ve diğer dengeler eğitim sistemini şekillendirmekte ve zorunlu eğitimin yapısını uzatmakta veya kısaltmaktadır.
Eğitim dilinin Yunanca olduğu Yunanistan’da, bu kuralın dışında tutulan okullar sadece Lozan Antlaşması çerçevesinde bugün bile varlığını sürdüren Batı Trakya’daki azınlık okullarıdır. İstanbul’daki gayrimuslim azınlıklara tanınan kendi azınlık dillerinde öğretim yapma hakkı aynı şekilde Batı Trakya’da da Türkçe eğitim veren azınlık okulları sayesinde geçerliliğini sürdürmektedir.
Tabiî belirtmek lazım, anlaşmalar çerçevesinde hem İstanbul’daki azınlık okullarında hem de Batı Trakya’daki azınlık okullarında sadece azınlık dilleri ile eğitim yapılmamakta, aynı zamanda belirli dersler devletin anadiliyle de öğretilmektedir. Azınlıkların anadilleriyle eğitim aldıkları dersler arasında günümüz şartlarında yanlış olduğuna inandığım bir uygulama sürdürülmekte, matematik, fizik ve kimya gibi dersler azınlık anadili üzerinden öğretilmektedir. Biliyorum bunu derken başta kendi azınlığım olmak üzere İstanbul’daki kimi azınlık temsilcilerini de rahatsız etmekteyim. Çünkü bu derslerin kendi anadilimizde yapılmasını kazanılmış bir hak olarak gören bu anlayış, eğitimin modernizasyonunu değil, eldekilerin muhafazasını görev addetmektedir. Fakat bunun yanlışlığını ancak azınlık okulunda öğretim görmüş olanlar bilebilir.
*
Azınlık eğitimi açısından Yunanistan’da zorunlu eğitimin 10 yıla çıkarılmasıyla birlikte yeni bir sorun ortaya çıkmıştır: Anaokulları.
Lozan Antlaşmasıyla çerçevesi çizilen azınlık eğitiminin içerisinde yer almayan anaokulları için Batı Trakya’da iki görüş ortaya sürülmektedir.
Birinci görüş: Anaokullarının azınlık okulu statüsüyle açılmasını talep etmekle birlikte iki dilli (Türkçe ve Yunanca) eğitim vermesidir. Lozan bu hakkı vermektedir.
İkinci görüş: Lozan’da belirtilmediğinden dolayı anaokullarının resmi statüsünün azınlınlık okulu olarak belirlenmesi imkânsızdır. Yapılacak olan devletin anaokullarında ikidilli (Yunanca-Türkçe) eğitim verilmesini talep etmektir.
Görüldüğü üzere zorunlu anaokulu eğitiminin Yunanistan’da yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni bir süreçle karşı karşıyayız. Gerçi azınlığın büyük bir bölümünün uzun zamandır çocuklarını tek dil üzerinden (Yunanca) eğitim veren anaokullara gönderdikleri bilinen ve inkâr edilemez bir gerçek. Ayrıca azınlık okulları yerine devlet ortaokulu ve lisesinin tercih edildiği de öyle. Fakat her hâlükârda devlet anaokullarının ikidilli (Yunanca-Türkçe) olmasının faydamıza olacağını savunanlarının azınlık içerisinde çoğunlukta olduğunu vurgulamak lazım.
Azınlık eğitiminin Yunanistan cephesi şimdilik bu kadar. Keşke İstanbul’daki azınlıklarla bir araya gelip eğitim sorunlarımızı ortak bir liste şeklinde hazırlayabilseydik. Çünkü çözümsüzlüğün suçlusu sadece devletler değildir, biz de çözümsüzlüğün sorumlusuyuz. İster kabul edelim, ister etmeyelim…
